Ontwakingservaring

In de novembermidweek (22-27 nov) van 2016 in de abdij St. Willibrord in Doetinchem waaraan 18 ervaren zenbeoefenaren deelnamen, hebben twee studenten een ontwakingservaring beleefd. ”Het moment waarop de kruik barst”, noem ik het. Het is de ervaring van eenwording, samenvallen met jezelf, ontwaken tot je diepste wezen, ervaren wat IS. Gate, gate, paragate, parasamgate, bodhi, svaha (gegaan, gegaan, naar de overzijde gegaan) heet het in het Hart Soetra – een van klassieke soetra waarin de bodhisattva Avalokitesvara ‘de stroom van prajna-paramita’ binnen gaat. De stroom staat voor de eigen eenvuldige aanwezigheid, de alomtegenwoordige geest, het hart, het eigenste der eigene. Wie dit overkomt beseft: ”Dit is het! Het is allemaal hier, deze situatie, dit alles ben ik ten diepste.’

Deze ervaringen doen zich in kleinere of grotere intensiteit voor en overkomen een persoon als de ‘appel rijp’ is. Dat wil zeggen als de weerstand tot een minimum is terug gebracht en men innerlijk bereid is lichaam en geest te laten vallen. De bereidheid daartoe gebeurt in jarenlange beoefening en het moment waarop de vrucht rijp is, komt onverwacht. Het kan overal gebeuren en de trigger kan van alles zijn: een geluid, een woord, een bepaald beeld. In de zenweek in Doetinchem overkwam het de twee deelnemers door het lezen een regel in een boek en het geluid van een bezem. Zo eenvoudig kan het zijn. Een van de twee deelnemers zei: ‘Zo iets kleins opende iets zo iets groots. Ik liep er van over.’

Ik ben er overigens van overtuigd dat veel mensen deze ervaringen meer dan eens beleeft maar er amper bij stil staat of niet weet wat ermee te beginnen. Het is ook niet gebonden aan de beoefening van een spiritueel pad. Maar hoe dan ook, wie het overkomt overziet in een moment van volledige openheid het hele geestelijke landschap. Men kan daar niet in blijven hangen. Uiteindelijk dient men weer af te dalen naar de bewoonde wereld en daar de draad van alledag weer op te pakken. De ervaring laat zijn sporen na in het leven en hoe men daar in staat. Maar uiteindelijk rest enkel datgene wat het volgende moment te doen staat. De twee deelnemers zullen deze diepgaande ervaring geleidelijk in hun leven integreren, de draad ervan weer oppakken en hun beoefening voortzetten.