Een door Genesis geïnspireerd glas-in-lood raam in de Hooischuur in de Abdijhoeve
Twee jaar duurde de renovatie en de uitbreiding van het Stiltecentrum Bethlehem van de Benedictijner abdij in Doetinchem, dat in die tijd ook een naamsverandering onderging: Abdijhoeve. In december jl werd de afronding gemarkeerd met de plaatsing in een voormalige schuurdeur van een bijzonder glas-in-lood raam. Abt Henry Vesseur vertelt erover: ‘Er is het nodige aan denk- en tekenwerk aan vooraf gegaan. Het eindresultaat zou je kunnen samenvatten met: de schepping van de wereld. Het Bijbelse verhaal van de schepping uit Genesis, hoofdstuk 2 past hier heel goed bij: “De Heer God liet uit de grond allerlei bomen opschieten, aanlokkelijk om te zien en heerlijk om van te eten; daarbij was ook de boom van het leven midden in de tuin en de boom van de kennis van goed en kwaad.” Als ik naar het raam kijk zie ik drie dimensies: de aarde, boven de aarde en de lucht. De boom staat geworteld in de grond waarin ook allerlei zaad ontkiemt. Daarboven groeien bloemen en planten en de blauwe lucht completeert het geheel. Tussen aarde en hemel zijn verschillende jakobsladders opgericht die de verbinding van natuur en bovennatuur symboliseren. In de Regel van Benedictus neemt de ladder van de nederigheid een belangrijke plaats in: de monnik klimt op naar de top van de volmaakte liefde door af te dalen in deemoed en zich te verzoenen met zijn menselijke broosheid. Net als de boom moeten wij geaard zijn: geworteld staan in onze menselijkheid,
maar met onze kruin in de hemel staan: verbonden met de Eeuwige. In die zin straalt het raam ook eenheid uit.’
Marina Poussart was al die jaren nauw betrokken bij ontwerp en vervaardiging van het raam. Zij stuurde deze informatie erover toe: ‘Het raam is ontworpen en gemaakt door Atelier Ruiten uit Sittard-Geleen. Glazenier Harrie Ruiten en een aantal van zijn leerlingen (Jean Colen, Rob Koenders, Marina Poussart Cor Kremers en Brigitte Thielen) hebben er tweeënhalf jaar aan gewerkt. Het raam vertelt meerdere verhalen. Genesis is er in te vinden maar ook de Jacobsladder. De levensboom kun je ook zien als een labyrint van een eindeloze lijn. De kijker kan zijn eigen verhaal zoeken of maken.
Het hart van het raam is ‘gefused’. Een techniek waarbij kleine stukjes gekleurd glas op het glas gesmolten worden. Een deel van het glas is bewerkt met grisaille waardoor de structuur van het reliëfglas benadrukt wordt en het gekleurde glas een dimensie extra krijgt door de schilderachtige lijnen. Naast het grote raam hangt een kleiner glas in lood object. Een Sedes Sapientiae, zoals er op meerdere plekken in het klooster te vinden is, in een ontwerp van Jean Colen. De drie cirkels symboliseren Maria, het Jezuskind en de wereldbol.’
De boom bevat in het centrum enkele spirituele regels. Voor een ervan werd Ben Sensei aangezocht. Zijn gedachte in het raamwerk is: Van de eeuwige Bron is niets en niemand uitgesloten. Na 15 jaar begeleiding van retraites in de abdij leidde hij in november jl de laatste retraite.
Naschrift:
Op 29 april 2022 overleed Marina (1959) in Sittard, haar woonplaats. Zoals de familie in het overlijdensbericht schreef: ‘Op handen naar het hemelpoortje gedragen en daar zelf dapper doorheen gestapt’.
Marina was een actieve Zen-cursiste gedurende ruim 10 jaar. Sommigen kennen haar van haar inzet voor en deelname tijdens weekendretraites in de St. Willibrordsabdij. Samen met haar partner Robert was zij veelvuldig actief als gast-echtpaar tijdens de weekenden in Doetinchem. Eind september 2021 nam Marina met Robert voor het laatst deel aan een retraite, in de Abdijhoeve, georganiseerd door Ensō – Zen Circle. We herinneren ons in grote dankbaarheid haar inzet, haar onvermoeibaar zoeken, haar eigenzinnigheid en haar humor.
